"Śmierć Zygielbojma": Poruszający obraz desperackiej walki zapomnianego bohatera [ZWIASTUN FILMU]

"Śmierć Zygielbojma" to oparta na faktach historia heroicznej walki jednego człowieka o to, by świat zobaczył tragedię milionów. Film ujawnia szokującą obojętność władz zachodnich mocarstw wobec nazistowskich zbrodni. Ich niechęć, by je zauważyć, uznać i pomóc polskim Żydom w obliczu Holokaustu.

"Śmierć Zygielbojma": Kim był Szmul Zygielbojm?

Szmul Mordechaj Zygielbojm był polsko-żydowskim politykiem lewicowym, radnym miejskim Warszawy, który pełnił funkcję sekretarza generalnego Sekcji Żydowskiej Centralnej Komisji Związków Zawodowych. Po wybuchu II wojny światowej został jednym z organizatorów nielegalnej działalności Bundu w stolicy. Sprzeciwiał się koncepcji utworzenia warszawskiego getta i nawoływał do stawienia oporu, za co groziły mu poważne konsekwencje. W 1940 roku, namawiany przez partyjnych towarzyszy, zdecydował się wyjechać z Polski do Brukseli, a stamtąd przez Francję do Stanów Zjednoczonych, gdzie miał włączyć się w działalność Amerykańskiej Reprezentacji Bundu.

Na miejscu starał się przekazać jak największej liczbie osób, w jak dramatycznej sytuacji znajdują się Żydzi w okupowanej przez Niemców Polsce. W lutym 1942 roku, kiedy został mianowany członkiem Rady Narodowej RP w Londynie, otrzymywał raporty od polskiego podziemia i organizacji żydowskich w kraju na temat tragedii rozgrywających się w gettach i masowej eksterminacji Żydów. Zygielbojm apelował do Aliantów, pisał do amerykańskiego prezydenta, przemawiał na antenie BBC. Wszystko to przeszło bez echa. Nie mogąc znieść własnej bezsilności, w nocy z 11 na 12 maja 1943 roku popełnił samobójstwo.

- Postać Szmula Zygielbojma, do niedawna prawie zapomniana i jakby ukryta przez zawstydzony świat, staje się teraz symbolem buntu przeciwko ludzkiej indolencji, a jego spektakularna śmierć przedmiotem dyskusji o mechanizmach milczenia wobec dokonującej się gdzieś w sąsiedztwie zbrodni ludobójstwa. Mam nadzieję, że nasz film odegra znaczącą rolę w tej dyskusji - mówi Ryszard Brylski, reżyser filmu.

- Niech ten epizod historii Holokaustu w Polsce już nigdy nie pozostanie zapomniany - dodaje Albert Stankowski, dyrektor Muzeum Getta Warszawskiego, które aktualnie powstaje w stolicy.

Redakcja poleca

"Wesele": Bohaterowie historycznego wątku po raz pierwszy na plakacie filmu Wojciecha Smarzowskiego

Co by było gdyby naziści wygrali II wojnę światową? Powstaje polski film "Zaprawdę, Hitler umarł"

"Śmierć Zygielbojma": Zwiastun filmu

W tytułowej roli występuje Wojciech Mecwaldowski. Na ekranie towarzyszą mu polscy i zagraniczni aktorzy, m.in. Jack Roth, Karolina Gruszka, Aleksandra Popławska, Dobromir Dymecki, Marta Ojrzyńska oraz Marcin Bosak. "Śmierć Zygielbojma" przedstawi historię tego wyjątkowego człowieka oczami angielskiego dziennikarza. Jak czytamy w oficjalnym opisie filmu:

Londyn 1943. Młody brytyjski reporter (Jack Roth) szuka tematów, które pchnęłyby jego karierę do przodu. Pewnego majowego dnia trafia na sprawę samobójczej śmierci tajemniczego przybysza z Polski. Temat, wydawałoby się, jakich wiele, ale dziennikarz wiedziony przeczuciem postanawia przyjrzeć się losom zmarłego. Wkrótce okaże się, że to historia, która powinna wstrząsnąć całym światem. Szmul Zygielbojm (Wojciech Mecwaldowski) w okupowanej Polsce zostawił rodzinę, by wyruszyć z tajną misją najpierw do Nowego Jorku, a potem do Londynu. Miał przekazać przywódcom zachodniego świata informacje o ogromie zbrodni popełnianych przez Niemców na milionach europejskich Żydów. Starania Zygielbojma zderzyły się z murem obojętności i niezrozumienia. Zdał sobie sprawę, że nie jest w stanie sprawić, by ktokolwiek ruszył na pomoc jego mordowanym braciom, którzy w akcie ostatecznej desperacji chwycili za broń w warszawskim getcie. Załamany swą bezsilnością, poświęcił życie w nadziei, że taka ofiara nie przejdzie bez echa. Teraz jego historia jest w rękach młodego dziennikarza, który spróbuje sprawić, by prawda wreszcie ujrzała światło dzienne.

"Śmierć Zygielbojma" - Kiedy premiera filmu?

Reżyserem filmu jest Ryszard Brylski ("Żurek"), który napisał też jego scenariusz wraz z Wojciechem Lepianką. Muzykę skomponował zdobywca Oscara - Jan A.P. Kaczmarek. Film został wyprodukowany przez Wytwórnię Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie. Za jego współfinansowanie odpowiadają Polska Fundacja Narodowa, Polski Instytut Sztuki Filmowej. Dystrybucją zajmuje się Monolith Films.

Film trafi do polskich kin 5 listopada 2021 roku. Wcześniej będzie można go zobaczyć na 46. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, gdzie weźmie udział w Konkursie Głównym.